Na tej stronie znajdziesz wyjaśnienia dotyczące monitorowanych danych w eBMS:
Motylowy Spacer
Motylowy Kwadrans
Pułapki na ćmy
Motyle, podobnie jak inne grupy owadów, zmniejszyły swoją liczebność w ostatnich dziesięcioleciach w wielu miejscach. Monitoring jest potrzebny, aby zrozumieć przyczyny tych spadków oraz wspierać działania ochronne. Jednym z najlepszych sposobów uzyskania ważnych i przydatnych informacji jest nauka obywatelska, która angażuje wolontariuszy w badania naukowe. Dzięki tysiącom miłośników motyli możemy ocenić status poszczególnych gatunków i dostrzec, gdzie konieczne jest podjęcie działań ochronnych.
Możesz pomóc nam w liczeniu motyli różnymi metodami, w zależności od Twoich preferencji. Motyle dzienne mogą być monitorowane przez każdego, kto ma czas i chęć poznania gatunków występujących w swojej okolicy. Istnieje wiele metod liczenia motyli, ale nie wszystkie z nich dostarczają takich samych danych.
Stosowane metody zależą od informacji, które chce się uzyskać. Można liczyć jaja na roślinach żywicielskich, wykorzystywać pułapki Malaise'a, pułapki świetlne (motyle nocne), liczyć przez określony czas lub na transektach. Tutaj wyjaśnimy dwie metody, które zastosowaliśmy w eBMS:
Dane zbierane w eBMS
W eBMS wszystkie dane zebrane w ramach monitoringu dostarczają istotnych pod względem naukowym informacji dotyczących liczebności gatunków. Dane z monitoringu pozwalają poznać trendy populacyjne rodzimych gatunków motyli. Jeśli chcemy ocenić, czy liczebność jakiegoś konkretnego gatunku rośnie czy maleje, musimy użyć tego typu metodologii.
- Musisz potrafić identyfikować gatunki motyli dziennych
- Chcieć zaangażować się w ochronę przyrody
- Zainwestować nieco więcej czasu (tylko trochę więcej!) niż w przypadku zbierania danych zbieranych spontanicznie
Podstawową i najważniejszą metodą liczenia motyli stosowaną w eBMS jest Motylowy Spacer (zliczenia na transekcie), dzięki któremu uzyskujemy najbardziej wiarygodne informacje o trendach ilościowych w populacjach motyli. Wszystkie krajowe programy monitoringu motyli dziennych prowadzone są w oparciu o sieć transektów, na których prowadzi się obserwacje. Z uwagi na pewne ograniczenia i trudności w stosowaniu metody Motylowego Spaceru zaproponowano też dodatkową i bardzie elastyczną formę obserwacji -Motylowy Kwadrans (zliczenia 15-minutowe). Oczekuje się, że dzięki tej nowej metodzie zwiększy się ilość motylowych danych zbieranych w Europie. Nie zmienia to faktu, że BMS powinien zawsze opierać się na znaczącej liczbie Motylowych Spacerów.
-> Motylowy Spacer (Spacer Pollarda) - zliczenia na transekcie
Transekt jest stałą trasą wyznaczoną w
miejscu, gdzie motyle są zliczane raz w tygodniu przez lata, zgodnie z pewnymi podstawowymi zasadami. Większość transektów jest wybierana przez samych obserwatorów i to oni decydują, jaką trasę wybrać. Niektóre (bardziej rozwinięte) programy monitoringu dostarczają wskazówek dotyczących wyboru obszarów, na których należy prowadzić liczenia motyli. Ma to na celu uzyskanie bardziej równomiernego pokrycia terenu czy typów siedlisk lub zapewnić odpowiednią reprezentację monitorowanych gatunków.
Możesz prowadzić liczenia w zespole: przyjemniej jest dzielić się wrażeniami z tego, co się widziało, a w czasie wakacji możecie się nawzajem zastępować. Jest tylko kilka zasad, których należy przestrzegać przy prowadzeniu transektu:
- Transekty mają zwykle długość około 1 km i są podzielone na odcinki odpowiadające różnym siedliskom lub mają stałą długość (np. 50 m).
- Motyle są liczone wtedy, kiedy można spotkać je w postaci dorosłej. W zależności od kraju i regionu okres lotu będzie dłuższy lub krótszy.
- Najlepiej, jeśli transekt jest przemierzany raz w tygodniu przez cały sezon obserwacyjny. Jeśli taka częstotliwość stanowi problem, licz tak często, jak to możliwe, co dwa tygodnie lub 10 dni. Nie rób odstępów dłuższych niż 3 tygodnie pomiędzy jedną a drugą wizytą.
- Licz motyle znajdujące się w wyimaginowanym sześcianie, tj. 2,5 m na lewo i prawo od siebie oraz 5 m przed i nad sobą.
- Motylowe Spacery powinny odbywać się przy dobrej pogodzie: słonecznej i ciepłej, bez deszczu i niezbyt wietrznej.
Pobierz podręcznik Butterfly Transect Counts polskim, aby uzyskać więcej wyjaśnień.
Aby zarejestrować wizytę na transekcie:
- Możesz pobrać i wydrukować plik PDF Field Sheet, aby przenieść go w teren
- Możesz też zarejestrować swoją wizytę na Motylowy Spacer bezpośrednio za pomocą telefonu, pobierając "ButterflyCount", aplikację eBMS na swój telefon (przejdź do strony eBMS - aplikacja mobilna)
-> Motylowy Kwadrans (zliczenia 15-minutowe)
Ten rodzaj monitoringu liczebności motyli wykorzystywano do badań gatunków rzadkich lub o specyficznych zachowaniach. Metoda ta polega na obserwowaniu określonego obszaru przez ustalony czas, w eBMS jest to kwadrans. Polecamy tę metodę dla osób posiadających już pewną wiedzę o motylach, które lubią odwiedzać różne miejsca i siedliska.
Stosowanie tego samego czasu obserwacji dla terenów o podobnej rozciągłości pozwala na uzyskanie wystandaryzowanych danych odnośnie liczebności. Metoda ta jest stosowana w Wielkiej Brytanii dla takich motyli jak przeplatka atalia Melitaea athalia i perłowiec adype Argynnis adippe.
Możesz skorzystać z aplikacji eBMS ButterflyCount, opracowanej specjalnie do wykonywania Motylowego Kwadransa (zliczenia 15-minutowe). Aplikacja rejestruje Twoje ślady podczas liczenia motyli przez 15 minut. Pokazuje również upływający czas, przy czym jest możliwość zatrzymania go podczas robienia zdjęć lub identyfikacji gatunku. Kiedy czas upłynie aplikacja poinformuje Cię o tym wibracjami. Więcej informacji o aplikacji ButterflyCount znajdziesz na stronie: Dane eBMS -> eBMS - mobilna aplikacja
How to do 15-min Counts?
Learn it fast with a explicative video
You can use the ButterflyCount app specially developed to perform this methodology of 15-min counts. The app records your track while counting butterflies for 15 minutes, if you activate your phone GPS. You will see the time running down with the possibility of pausing while taking pictures or identifying a species. When the time is over the app will let you know by vibrating.
Every species included on the list has the option to set the number of individuals seen, add pictures, life stage information, and comments. Every time you enter a new species or add new individuals, the app will save the coordinates of every individual, allowing us more detailed information on the records.
- There is an option on the ButterflyCount app to do 15-min Single Species count, for registering just one species. Designed to be used for protected or threatened species.
All the data submitted with 15-min counts can be downloaded via your account on the project website (www.butterfly-monitoring.net), you just need to go to the page My 15-min counts and you will find the routes, samples, and records.
Discover more information on how to use the ButterflyCount app on:
- eBMS data -> eBMS - mobile application
- Playlist of ButterflyCount videos in the YouTube channel of BCE
-> Moth LED trap
The Vlinderstichting (Dutch Butterfly Conservation, NL) designed a moth LED trap to standardise moth monitoring in Europe. The use of those traps started in the Netherlands with farmers (BIMAG project) and now it has been extending its use with the SPRING project (Pollinator Monitoring Scheme in Europe). Those traps are a simple way of monitoring moths everywhere because an electricity power connection is not needed (a power bank is enough) compared to the conventional light traps. Of course, if you want to place this LEDtrap in a nature reserve or on agricultural fields, first ask permission from the landowner.
Moth LED trap instructions:
- Manual how to build the LEDtrap NL (pdf in English)
- Manual to set up the LEDtrap on the field: English pdf, Spanish pdf, Italian pdf, German pdf, Swedish pdf, Dutch pdf
- Manual to register moth trap samples on eBMS website: English pdf
Więcej informacji
Jeśli chcesz uzyskać więcej informacji na temat tych metod, zapoznaj się z Przewodnik Motylowy Spacer i Manual for Butterfly Monitoring. To nie są jedyne metody służące do monitorowania motyli. W przypadku badań pewnych gatunków lub populacji może być konieczne zastosowania bardziej złożonych metod. Aby uzyskać więcej informacji na temat innych technik wykorzystywanych w monitorowaniu motyli, zapoznaj się z poniższą listą odnośników.
Bibliografia: